Moim ulubionym warzywem od wielu lat niezmiennie pozostaje cukinia, która przez wiele osób nazywana jest kabaczkiem. Jest łatwa w uprawie i jeśli o nią zadbamy to odwdzięczy nam się dużymi plonami do późnej jesieni a właściwie do pierwszych przymrozków, przede wszystkim to smaczne warzywo.
Jest to roślina ciepłolubna i wymagająca dobrych próchnicznych gleb zasobnych w składniki odżywcze oraz regularnego podlewania. Cukinia jest bardzo popularną i często uprawianą odmianą dyni zwyczajnej, czasem bywa nazywana kabaczkiem która jest dość łatwa w hodowli i bardzo plenna, ma sporo witamin oraz jest niskokaloryczna a przede wszystkim nie kumuluje metali ciężkich. Cukinia rośnie w pełnym słońcu, wtedy wydaje największe plony. Wymaga bogatej, dobrze przepuszczalnej gleby z dużą ilością materii organicznej. Nasiona cukinii do do kiełkowania potrzebują temperatury około 20-22 stopni Celsjusza. Jej krzaki są wrażliwe na spadki temperatur w okolicy 0 stopni Celsjusza, dlatego powinna być sadzona po ustąpieniu wszelkich niebezpieczeństw związanych z mrozem. Takie temperatury zabijają te rośliny, więc najlepiej ją posadzić do gruntu po 15 maja.
Podczas zbiorów cukinia nie musi być w pełni dojrzała, idealny rozmiar to taki, w którym cukinia ma od 10 do 20 cm długości, takie owoce cukinii są najsmaczniejsze, mają kolor ciemnozielony. Wymaga również stałego podlewania w całym sezonie wegetacyjnym, dzięki temu będziemy mieli duże plony. Warto posadzić ją w miejscu o dobrej cyrkulacji powietrza, z dala od innych roślin lub konstrukcji, które mogłyby ją zacieniować lub zablokować dostęp do światła słonecznego. Pamiętając o tych wymaganiach, cukinia może być ciekawym warzywem w każdym ogrodzie i doskonałym źródłem witamin i minerałów.
Siew cukinii – do gruntu czy rozsada
Kiedy najlepiej wysiewać nasiona cukinii to jedno z najczęstszych pytań, które jest zadawane wśród ogrodników na forach i różnego rodzaju grupach ogrodniczych. Cukinie lubi ciepłą pogodę, więc najlepiej poczekać z wysiewem do momentu, gdy temperatury będą stale powyżej 18 stopni Celsjusza. Zbyt wczesne zasadzenie nasion może spowodować zahamowanie wzrostu i choroby spowodowane niską temperaturą gleby. Rośliny cukinii giną w temperaturze 0 stopni Celsjusza, dlatego do gruntu najlepiej sadzić je w połowie maja.
Nasiona należy wysiewać wprost do gruntu w połowie wiosny, gdy minie niebezpieczeństwo przymrozków, lub można je wysiać do doniczek w pomieszczeniach zamkniętych około trzy tygodnie wcześniej. Tak przygotowane sadzonki podlewamy niezbyt często Aby zapewnić dobre zbiory, należy wysiewać je kilkukrotnie w ciągu sezonu w odstępach czterotygodniowych, aby zapewnić sobie ciągłość dostaw cukinii w miesiącach letnich. Ja ostatnie nasiona cukinii wysiewam pod koniec czerwca, te rośliny zaczynają wydawać plon na początku września. Cukinia ma płytki system korzeniowy, dlatego rośliny należy dobrze podlewać i nawozić, a także przerzedzać sadzonki, jeśli jest to konieczne dla optymalnego wzrostu. Dzięki odpowiedniej pielęgnacji i rozłożeniu w czasie wysiewów, można się cieszyć obfitymi zbiorami cukinii każdego roku przez całe lato do późnej jesieni.
Uprawa cukinii na polu
Wysadzenie cukinii do gruntu jest dopiero możliwe po ustąpieniu wiosennych przymrozków. Należy wybrać dla niej żyzne stanowisko, z pulchną glebą bogatą w składniki pokarmowe. Jeśli mamy możliwość można przed posadzeniem zastosować obornik – na jesień lub kompost. Rośliny na pewno nam się odwdzięczą. Warto wcześniej przygotować rozsadę w domu, co zajmuje około czterech tygodni ale pozwala na zyskanie pierwszych plonów już na początku czerwca. Dwa tygodnie po posadzeniu wymaga zasilenia nawozami wieloskładnikowymi. Najpoważniejszymi szkodnikami są mszyce, dlatego warto zastosować opryski zapobiegawczo przed szkodnikami.
Drugi raz powinniśmy rośliny zasilić na początku okresu owocowania, nie możemy zapominać również o regularnym dostarczaniu wody, której ta roślina potrzebuje wyjątkowo dużo.
Kwiaty cukinii są męskie i żeńskie, które wzajemnie się zapylają dzięki czemu powstaje owoc, który w zależności od odmiany jest zwykle ciemnozielony. Kwiaty są również jadalne, które smażone w cieście naleśnikowym są uważane na przysmak, można je również faszerować. Jest to roślina owadopylna, dlatego warto w jej pobliżu sadzić rośliny miododajne, które przyciągną pszczoły.
Cukinia – obok czego sadzić ?
Cukinię najlepiej sadzić obok wysokich roślin, które ochronią ją przed skutkami silnych wiatrów. Ja często sadze cukinię obok kukurydzy cukrowej lub fasoli piękny jaś dzięki temu warzywa będą osłonięte od wiatru. Oczywiście warto pamiętać, że inne rośliny nie mogą blokować dostępu do światła, ponieważ wtedy otrzymamy niskie plony. Na pewno nie należy cukinia sadzić obok innych roślin dyniowatych ponieważ sprzyja to przenoszeniu chorób grzybowych. Dlatego nigdy nie sadze cukinii obok dyni, ogórków, melonów czy patisonów.
Uprawa cukinii w doniczce
Cukinia idealnie nadaje się do uprawy w doniczkach, jednak jej krzaki lubią się dość bardzo rozrastać na boki dlatego wymaga dużych doniczek. Najlepiej do tego celu nadają się doniczki o pojemności 20-25 litrów, lub nawet większe. Uprawa cukinia w doniczkach ma jednak jedną wadę, ponieważ tak posadzone rośliny wzmagają częstego podlewania, dobrze znosi upały, ale trzeba jej zapewnić systematyczne podlewanie nawet 2 razy dziennie. Cukinia dobrze rośnie w pojemnikach i wydaje niezłe plony, pod warunkiem, że zadbamy o odpowiednie nawożenie na przykład kompostem, który warto dodać przed sadzeniem w sporej ilości do podłoża warzywnego. Więcej informacji o uprawie cukinii w doniczkach.
Choroby cukinii
Cukinia jest dość odporna na choroby, chociaż gdy często pada to choroby dość szybko atakują rośliny cukinii. Najczęściej występują mączniak prawdziwy i mączniak rzekomy, które są bardzo trudne do zwalczania. Czasem występuje szara pleśń, która atakuje owoce. Najlepszymi metodami do zapobiegania chorobom cukinii jest sadzenie roślin w dość sporych odstępach – u mnie takie odstępy wynoszą około 120 centymetrów pomiędzy roślinami i usuwanie nadmiaru starych liści. Dzięki temu powietrze będzie swobodniej krążyć wokół roślin i ich liście będą szybciej obsychać z wilgoci. Przy podlewaniu należy pamiętać, aby nie lać po liściach roślin, ponieważ na zmoczonych częściach roślin łatwiej rozwijają się choroby grzybowe. Ta zasada dotyczy również uprawy innych warzyw.
Odmiany cukinii – kabaczka
W sklepach można nabyć wiele rodzajów nasion cukinii. Sprawdzone odmiany cukinii to Tapir – odmiana o owocach w zielona paski (smaczna, plenna i dobrze przechowująca się odmiana) oraz Atena Polka – odmiana o żółtych owocach, plenna, odporna na choroby,
Robert Jankowski
Od wielu lat prowadzę ogród przydomowy, ukończyłem studia magisterskie Ogrodnictwo na Akademii Rolniczej w Krakowie. Zawodowo jestem związany z rolnictwem oraz uprawą roślin pod osłonami. Na portalu publikuję artykuły, aby dzielić się wiedzą z pasjonatami uprawy roślin.